Dzisiejszy tekst stanowi kontynuację tematu imion neutralnych płciowo, o których pisałem już tutaj i tutaj. W zeszłym tygodniu pojawił się z kolei tekst poradnikowy o tym, jak poprawnie napisać wniosek o zmianę imienia na neutralne płciowo. Poprawnie a więc, tak aby spełniał wymogi formalne. Dzięki ich spełnieniu, wniosek zostanie rozpoznany merytorycznie, co jednak nie znaczy jeszcze, że wydana decyzja zawsze będzie pozytywna. Po lekturze poprzedniego tekstu na pewno wiesz, że obowiązkowym elementem każdego wniosku jest jego uzasadnienie. To od niego będzie zależało, czy wniosek o zmianę imienia uzyska aprobatę kierownika wybranego urzędu stanu cywilnego, czy też nie. Dodatkowo z reguły konieczne będzie przedstawienie dowodów na potwierdzenie twierdzeń w tym uzasadnieniu zawartym. Dzisiaj więc krótko o tym, co powinno się w uzasadnieniu wniosku znaleźć.
Ważne powody do zmiany imienia na imię neutralne płciowo
Z tego tekstu możesz pamiętać, że zmiana imienia jest możliwia wyłącznie z ważnych powodów. Czym są ważne powody, tak do końca nie wiadomo, ponieważ jest to tzw. klauzula generalna. W zależności od uznania organu stosującego prawo, może się wypełniać różną treścią. Zapewnia to prawu pewną konieczną elastyczność, ponieważ jasnym jest, że nie da się z góry przewidzieć wszystkich uzasadnionych przypadków zmiany imienia.
Ważnym powodem do zmiany imienia jest niewątpliwie sądowe ustalenie płci. Dochodzi wtedy do sprzeczności pomiędzy uzgodnioną już płcią metrykalną, a imieniem odpowiadającym płci metrykalnej przypisanej przy urodzeniu. W przypadku osób noszących wcześniej imię neutralne płciowo sprawa jest teoretycznie mniej oczywista, ale w praktyce nie powinno być tu żadnego problemu. Dzisiaj jednak nie o tym, bo o tym było już trochę tu a szerzej jeszcze będzie w przyszłości.
Imię neutralne płciowo jako imię używane
W orzecznictwie sądów administracyjnych zaprezentowano pogląd, zgodnie z którym transpłciowość sama w sobie nie jest ważnym powodem do zmiany imienia. W każdym razie nie tak ważnym, by przeważyć zasadę zgodności imienia z płcią prawną. Stanowisko to uważam za nietrafne, ale nie sposób udawać, że go nie ma. Co jednak może być ważnym powodem do zmiany imienia i co przewiduje wprost ustawa, to posługiwanie się tym imieniem w praktyce. Jeśli więc imię przypisane Ci przy urodzeniu to Aleksandra, ale utożsamiasz się z imieniem Alex i jako Alex funkcjonujesz, to może być to ważny powód do zmiany imienia, który pośrednio tylko wynika z transpłciowości. Głównym argumentem jest jednak to, że jest to Twoje imię używane. Transpłciowość jest argumentem dodatkowym, który wyjaśnia, dlaczego akurat takiego imienia używasz.
W przypadku osób mieszkających za granicą, dodatkowym argumentem może być też zmiana imienia na gruncie tamtejszego prawa. Przykładowo w Wielkiej Brytanii jest to prosta, jednostronna czynność prawna, o czym można przeczytać tutaj. Takiego imienia używasz więc w szerszym zakresie, bo również w sytuacjach oficjalnych. Przynajmniej tam, gdzie zmiana taka jest prawnie skuteczna.
Przypisanie imienia do płci metrykalnej
Druga kwestia, którą należy organowi wyjaśnić, gdy składasz wniosek o zmianę imienia na neutralne płciowo, to problem przypisania preferowanego imienia do określonej płci. Jak możesz pamiętać z poprzednich wpisów, imię musi być zgodne z płcią metrykalną wpisaną do aktu urodzenia. Metrykalna kobieta, niezależnie od swojej rzeczywistej tożsamości płciowej, nie może nosić imienia męskiego i odwrotnie. Cechą obcych imion neutralnych płciowo jest to, że są zarówno męskie jak i żeńskie. Warto to jednak również uargumentować. Przykładowo, jeśli metrykalna Aleksandra chce zmienić imię na Alex, to we wniosku należy wykazać, że jest to imię żeńskie. Co za tym idzie, że nie dojdzie do żadnej wewnętrznej sprzeczności w akcie urodzenia, pomiędzy imieniem a oznaczeniem płci. Zmieniasz więc imię zawsze z żeńskiego na żeńskie lub z męskiego na męskie.
Dowody we wniosku o zmianę imienia na neutralne płciowo
Twierdzenia zawarte w uzasadnieniu wniosku wypadałoby czymś poprzeć. Formalnie nie jest to obowiązkowe i czasami bywa tak, że same twierdzenia osoby wnioskującej o zmianę imienia są wystarczające. Z ostrożności procesowej warto jednak przedstawić na poparcie tych twierdzeń stosowne dowody. W gruncie rzeczy może to być praktycznie wszystko. Zrzuty ekranów z portali społecznościowych, zapisy rozmów ze znajomymi, listy, pocztówki, wpisy w pamiętnikach. W przypadku osób, które zmieniły imię za granicą, będą to rzecz jasna tamtejsze dokumenty wydane na nowe dane. Krótko mówiąc interesuje nas wszystko to, co potwierdza używanie wnioskowanego imienia. Co zaś się tyczy dowodzenia, czy dane imię jest męskie lub żeńskie, jest to sprawa nieco trudniejsza. Najlepiej jest na konkretnych przykładach pokazać organowi, że imię to jest noszone odpowiednio przez mężczyzny lub kobiety. Im więcej tych przykładów tym lepiej.
Na koniec przypomnę, że wiosek o zmianę imienia można złożyć tylko raz. Nie można próbować do skutku w kolejnych urzędach stanu cywilnego. W przypadku decyzji odmownej, jedyne co można zrobić, to próbować z innym imieniem. Ewentualnie skorzystać ze ścieżki odwoławczej, ale to już jest czerwony szlak dla zawodowców. Długi, trudny i bez gwarancji powodzenia. Próba z innym imieniem jest z kolei o tyle problematyczna, że niekonieczne będzie to już imię przez Ciebie używane, bo to zostało wcześniej odrzucone. Warto więc całą sprawę załatwić raz a dobrze. Pamiętaj, że w sprawie zmiany imienia, tak samo jak w procesie o ustalenie płci, możesz powierzyć prowadzenie sprawy profesjonalnemu pełnomocnikowi czy chociażby zasięgnąć porady prawnej. Warto tę opcję rozważyć.
Dzień dobry,
Czy rozumiem dobrze, że po zmianie imienia przez Deed Poll jako osoba na stałe zamieszkała w UK, mogę powołać się na nowe brytyjskie dokumenty (prawo jazdy, listy urzędowe) z tym imieniem przy składaniu wniosku przez Konsulat/USC, jako dowód, że jest przeze mnie używane?
Bardzo dziękuję za ten portal i wszystkie bardzo cenne wpisy na ten temat.
Tak, dokładnie o to chodzi. Pozdrawiam